Hazrat oyatulloh uzmo hoj sayyid Ali Husayni SistoniyHadislardagi mavjud ixtiloflar usha zamondagi fikriy va siyosiy to`qnashuvlar, imomlar davridagi siyosiy ahvol sababdir. b); hazrat diniy ilmlar bilan zamonaviy tafakkur va rasm-rusumlar orasidagi aloqani muhim deb hisoblaydi. Uning kitobida (Alkifoya) yozilishicha, sozlarning ma`nolari ma`lum falsafiy nazariyaga asosan (Nazariya taksir idroki) bashar zehninig faoliyati va yaratuvchanligi asosida yaratilgan. Ya`ni ayni gapni har xil tushunish mumkin. Ba`zilar erkin tafakkur bilan chuqur fikrlab tasavvurga ega bo`ladiki, bunga “ismâ€deyiladi. Boshqasi esa xulosa qilib, ba`zi joylarinigina o`ziga oladi, bunga “harf†deyiladi. Sistoniy biron mavzu haqida bahs olib borsa, zamonaviy g`arb falsafasining nazariyalarini nazarga olgan holda bahslashadi va zamonni ikki narsa yorug`lik va zulmat makoni degan nuqtai nazardan boqadi. “ Siyg`ai amr†va “Tajari†boblarida bugungi ba`zi jamiyatshunoslar nazariyalarini qo`llaydiki, uning aqidasicha so`rovchining sifati uning , ya`ni so`rovchining haqiqatidan judo bo`lishi kerak. Uqubatning miloki qulning o`z egasiga yogiylik qilishining jazosidir. Bu tur taqsim qadimdan sarvarlarning, g`ulomlarning, yaxshiroq yomonroq v.h.z. O`rtasida azaldan mavjuddir. c); Usul bilan Fiqh orasida bog`liqlik mavjud bo`lgan masalalarga ko`proq ahamiyat berish. Bir talaba balki ko`p bahslar va turli ulamolar ilmiy munozaralarini kuzatishi mumkin, lekin hech qanday ilmiy samarani qo`lga kirita olmasligi ham mumkin. Shunday ekan, oyatulloh Sistoniy o`zining dars berish jarayonida harakat qiladiki, mustahkam asoslarga tayangan usuliy ilmlarni, “istinbotâ€, “taodul va tarjih†umumiy va xususiy hollarda olib boradi. d); Yangilik va yaratuvchanlik.
|