4-10 - Dars

ONINCHI DARS

JANNAT VA DO`ZAH. AMALLARNING TAJASSUMI

Ko`pchilik odam o`zidan oxirat olami haqida so`rab u ham bu dunyoga o`xshaydimi, undagi jazo va azoblar bu dunyonikiga o`xshaydimi? –deb so`raydi. Bu savolga javob berib aytishimiz mumkinki, oxirat olami bilam bu dunyo orasida katta farq bor. Bizning oxiratdagi bilgan narsalarimiz xuddi uzoqdan ko`ringan sharpani bilganimizdek xolos. Eng yaxshisi oldin ham misol qilib keltirganimiz embrion misolidan foydalanamiz. Ona qornidagi olam bilan bu dunyo orasida qanday farq bo`lsa, xuddi shunga o`xshab bu dunyo va oxirat orasida shunday farq bordir. Faraz qiling agar embrion aqli hushi va tili bo`lsa, va biz undan bu dunyoning osmonu-yulduzlari, quyosh va o`simlik dunyosini tasvirlab berishini istasak, tabiiyki, u bu dunyo haqida hech narsa deya olmaydi. Chunki u faqat tor dunyosiga munosib bo`lgan lug`atga egadir va tashqi olamdagi, ya`ni bu dunyoda yashayotgan odam soatlab unga bu dunyoning go`zalliklari haqida gapirib bersa ham uni tushunib yetmaydi. Bu dunyoning oxirat olamiga nisbatan chegaralanganligi ham xuddi shunga o`xshaydi. Hatto biz yashayotgan dunyo oxiratga qaraganda chegaralanganligi  homila olamining bu dunyoga nisbatan chegaralanganligidan ko`proqdir. Shunday ekan, qanday qilib oxiratning ne`matlari haqida tog`ri tasavvur qilishimiz mumkin?

Hadisi sharifda aytilishicha jannatdagi ne`matlarni hech kim eshitmagan, ko`rmagan va hatto aqliga ham sig`dira olmaydi.

Qur`oni karimda ham bu haqda bunday deyiladi:

   فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَّا أُخْفِيَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاء بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

32.17 . Bas, ularning qilib o'tgan amallariga mukofot uchun yashirib qo'yilgan ko'zlar quvonchini (oxirat ne'matlarini) hech kim bilmas.              Sajda surasi; 17;

Shuning uchun ayta olamizki oxiratdagi olamda ko`p narsa bu dunyonikiga o`xshamaydi. Masalan, bizlarning qilgan amallarimizga tanamizning a`zolari u yerda guvohlik beradilar:

الْيَوْمَ نَخْتِمُ عَلَى أَفْوَاهِهِمْ وَتُكَلِّمُنَا أَيْدِيهِمْ وَتَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ

36.65 . Bu Kunda Biz ularning og'izlarini muhrlab qo'yurmiz. Bizga ularning qilib o'tgan ishlari haqida qo'llari so'zlab, oyoqlari guvohlik berur.

 Yosin ;65- oyat

وَقَالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدتُّمْ عَلَيْنَا قَالُوا أَنطَقَنَا اللَّهُ الَّذِي أَنطَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُوَ خَلَقَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ