HAZRAT ALI (A.S) TARIXDAGI ENG BUYUK XATIBLARDANDIR«وقد ارعدوا، وابرقوا، Ùˆ مع هذين الامرين الÙشل، ولسنا نرعد Øتى نوقع، Ùˆ لانسيل Øتى نمطر Va qod ar’adu va abraqu va ma’a hazayni amraynil fashal, va lasna nar’adu hatta navqa’u va la nasilu hatta namtaru Jang va janjalni oraga keltirganlari bilan ularning sustliklari va qo’rqoq ekanligi oshkor bo’ldi. lekin bizlar qo’rqitib o’zimiz qochadigan ham, sel xabarini keltirib hech narsasiz ketadigan emasdurmiz. mana bu hikmatli kalomga quloq osing: اذا قدرت على عدوك، Ùاجعل العÙÙˆ عنه شكرا للقدرة عليه Iza qadarta ala aduvvik faj’al afva anhu shukran lilqudrati alayh Agar dushmaningga g’alaba qilsang, uning ustidan qudratni qo’lga kiritganing shukri uchun uni afv et(Nahjul balog’a; ) Imom Ali (a.s) o’z suxanida eshituvchilarning holatiga ahamiyat berar edi. masalan, agar eshituvchilar hazratning aytgan gaplaridan shak va ikkilanishda bo’lsalar, u holda so’zining orasida ta’kidlovchi ko’makchi so’zlarni ishlatar edi. Masalan, ان اخو٠ما اخا٠عليكم اثنان، اتباع الهوى، Ùˆ طول الامل . . . الا Ùˆ ان الدنيا قدولتâ€Øذاء، Ùلم يبق منها الا صبابة Inna axufu ma axofa alaykum isnan, itboul hava va tulul amal… ala va inna dunya qadulati hazo, falam yabqo minha illa saboba Bu xutbadagi “inna†va “ala†ta’kid uchun ishlatilgandir. Lekin agar tinglovchi o’ta johil odam bo’ladigan bo’lsa (va oddiy ta’kid kalimalaridan ham kerakli xulosa chiqarmaydigan bo’lsa) u holda hazrat Ali (a.s) qasam ichib gapiradi: اما والله لقد تقمصها Ùلان†Amma vallohi laqod taqmasuha falanun “Vallohi†qasamini ichish bilan shak-shubhaga tushgan odamni ishontiradi. Shunday qilib, hazrat Ali (a.s) ning aytgan hikmat va xutbalarini o’qisak, ul hazratning mohir suxandon ekanligiga amin bo’lamiz. Albatta buning uchun “Nahjul balog’a †ni mutolaa qilish foydadan xoli emas. Kalomdagi fasohat va balog’atni anglash uchun asl lug’atni bilmoq lozim bo’ladi. shuning uchun arab tilini bilgan odamgina uni baholay olish mumkin. Biz o’z navbatida barcha o’quvchilarimizni arab tilini mukammal o’rganishga da’vat etamiz.
|