IMOM RIZO HAZRATLARI(10)

Shi`alarning  8-imomi – Hazrat Ali ibn Musoi  Rizodirlar. Eng mashhur laqablari- Rizodir. Otalari- Musai  Kozim, va onalari- Najma Xotundirlar.Imom Rizo hijratning  148-yilida,   zul-qa`da  oyining 11- kunida   dunyoga    kelganlar.  Shu munosabat bilan otalari-Imom Kozim  ayollari  Najmaning otini "Tohira" deb  o`zgartirganlar. Sakkizinchi imom    55 yil umr ko`rganlar.  Bundan 35 yilini otalarining huzurlarida, va 20 yili esa imom Rizoning – imomlik yillariga to`g`ri  keladi. Boshqa so`z bilan aytganda ,  hazrat  35 yoshlarida imomlik qilish sharafiga muyassar bo`ldilar. Imom Rizoning hayotlaridagi muhim bosqich – u zotning,  davr xakifasi,

Ma`mun Abbosining  zo`rlashiga ko`ra  ,  Xurosonga  kelishlaridir.

Umuman olganda, Imom Rizo Abbosilarning quyidagi  xalifari xilafatida yashaganlar:  Horun- Arrashid;  Muhammad-Amin;  Abdulloh-Ma`mun. Ma`mun imom Rizoni zo`rlab Xurosonga keltirishidan maqsad – Madinada u zotning tarafdorlarini ko`payib ketishining oldini olish, shuningdek, Xuroson aholisining Hukumatga qarshi isyonlarini bostirish bo`lgan. Shuning uchun Ma`mun Imom Rizoni zohiran, yaxshi qarshilab, ul zotga "valiahdlik" maqomini  taklif etadi. Albatta, Imom bu mansabni qabul qilmaydilar, lekin Ma`mun tahdid qilish yo`li bilan  Hazratni "valiahd"  qilib ta`yinladi.  Mansablaridan Alloh yo`lida foydalangan Imom  xalifaga aslan  mos tushmas edi. Boshqa tarafdan esa Hazratning el-yurt

oldidagi kun sayin ortib borayotgan obrulari xalifaga tinchlik bermas edi. Shuning uchun kunlarning birida Ma`mun bin Rashid  Imomni o`z saroyiga da`vat qilib bu zoti bobarakotga zahar qo`shilgan uzum berib ularni shahid qildi.    Yetmaganiga, bu mudhish xabarni  xalqdan bir kechayu – kunduz   sir saqladi.Hijratning 203-yilida, Safar oyining oxirgi kuni Imom Ali ibn Musai Rizo  shahid bo`ldilar. Ularning pok maqbaralari Eronning  Xuroson

hozirgi  Mashad shahrida bo`lib, buyuk ziyoratgohga aylangandir.

IMOM  RIZONING  SIYRATLARI

Rajo bin Abi Zahok naql qiladi:

Xudoga qasamki, men undan , ya`ni   Imom Rizodan, ko`ra  taqvodorroq, Xudoning zikrida zakirroq  va  parhizkorroq

bironta odamni ko`rmaganman.

Ibrohim bin Abbos aytadi: Imom kechalari kam uxlar, ko`proq  zikru-tasbeh bilan tong ottirar edilar.