4-7 - Dars

YETTINCHI DARS

QAYTA TIRILISH VA YARATILISH HIKMATI

Ko`pchilik odamlar “Alloh bizni nima uchun yaratgan?” deb so`raydilar. Gohida esa “O`zi keng jahon nima uchun yaratilgan?” deyishadi. Chindan ham har narsadan behojat zot bo`lmish Xudovand nima uchun nimalarnidir yaratadi, axir uning hech narsaga ehtiyoji yo`qku? 

Bu savollarga juda uzoq bahslashib javob berishimiz mumkin. Lekin biz faqat ba`zi narsalarga ishora qilib o`tmoqchimiz.

Birinchidan eng birinchi aybimiz biz Xudoni o`zimiz bilan solishtiramiz. O`zimiz biror ish ko`rishimizdan maqsad biror ehtiyojimizni bartaraf etishdir. Masalan dars o`qiymiz va ilmga bo`lgan ehtiyojimizni qondiramiz. Ishlab pul topamiz va iqtisodiy muhtojlikni bartaraf qilamiz, gigiyena qoidalariga amal qilamiz va bu bilan salomatlikka bo`lgan ehtiyojimizni taminlaymiz.

Ammo Xudovand esa benihoyat zot bo`lgani uchun uning yaratishdagi maqsadini uning vujudidan tashqarida izlash kerak. U biror narsani foydalanishi uchun yaratmaydi balki bandalariga yaxshilik qilish uchun yaratadi. Uni quyoshga o`xshqatishimiz mumkinki, nur olmasdan turib hammani nur bilan taminlaydi. Xudovand yaratgan bandalarini kamolotga yetkazish uchun yaratgandir. Bizning yo`qdan bor bo`lib yaratilishimizning o`zi kamolotga taraf qo`yilgan bir qadamdir. Payg`ambarlar, samoviy kitoblarning nozil bo`lishi, amaliy dasturlar bularning hammasi bizni kamolot sari boshlash uchun berilgan vositalardir. Bu dunyoni bir katta donishgoh desak, biz uning talabalarimiz. Qanday qilib dunyodagi bor mayda mavjudotlarning muayyan maqsadi bor bo`lgani holda bizning yaratilishimizdan maqsad bo`lmaydi? Bizning tanamizdagi hech bir a`zo yo`qki, biror muayyan maqsad uchun yaratilmagan bo`lsa, shunday ekan qanday qilib ana shu a`zolarning majmuasi bo`lgan o`zimiz bemaqsad yaratilgan bo`lishimiz mumkin? Endi o`z badanimizdan tashqariga keng olamga nazar tashlasak. Quyoshning yoritishi va isitishi, yomg`irning yog`ishi, havoning maxsus tarkibi va... lar ma`lum maqsad uchun bo`lsayu, qanday qilib ana shu nasalarning jami jahon bemaqsad yaratilgan bo`lishi mumkin? Aslida bu keng olamning yaratilishi maqsadi go`yo bir katta jadvalga yozib osib qo`yilgan, lekin uning kattaligidan bir qarashda ilg`ay olmaymiz. Unda bunday yozilgan:

Tarbiyalanish va kamolga yetish!

Endi yaratilishning maqsadi bilan tanishganimizdan keyin bunday savol tug`iladi. Bu o`tkinchi dunyodagi mushkilotlarga to`la bu dunyoda yashab bu maqsadga yetish mumkinmi? Faraz qilingki, bu dunyoda oltmish yil umr ko`raman. Ertadan kechgacha zahmat bilan ming xil dardisar bilan yeb-ichib, uy-joyga ega bo`lib keyin dunyodan o`taman. Xo`sh agar faqat shuning uchun yaratilgan bo`lsam aslida umrim yaratilishga arziydimi? Mabodo agar biror muhandiz katta bir hashamatli binoni biyobonning o`rtasida barpo qilsa, undan bu ishining sababini so`rashganida “bu bino umri davomida faqat bir yo`lovchi  bir soat dam olishi uchun”deb javob bersa hamma taajub qilmaydimi? Shuncha mashaqqat bilan faqat shu uchun bu binoni qurdingmi- demaydimi?  Shunga o`xshab, narigi dunyoga etiqod qilmaydiganlar uchun bu dunyodagi umr behuda bo`lib ko`rinadi. Hayotga mazmun va umid bahsh etuvchi narsa bu oxiratga iymondir. Bu dunyo oxirat uchun muqaddimadir, xolos. Bu o`rinda bundan oldin ham embrion misolini keltiramiz. U agar aqli-xushi bo`lganda “Nima uchun men bu tor dunyoda qon yutib qiynalib yashashim kerak? Mening bu yerda yashashimdan maqsad nima?”.  Shunda  agar unga “Sen bu yerda faqat bir necha oygina yashaysan. Keyin nisbatan keng va yorug` dunyoga chiqasan”-desak, u yashayotgan muhitiga ko`nikib sabr qilib kelajakdagi hayot umidi bilan yashaydi.

Qur`onda bu haqda bunday deyiladi:

وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُولَى فَلَوْلَا تَذكَّرُونَ

56.62 . Sizlar ilk bor paydo bo'lishlaringiz (qanday bo'lgani)ni bildingiz-ku! Bas, eslatma olmaysizlarmi?!

Voqea surasi; 62-oyat

Xullas bu dunyo butun vujudi bilan narigi dunyo haqida xabar berayotgandek bo`ladi, aks holda dunyo behuda bo`lar edi: