Ko’rmaganninng ko’rgani qursin

Ko’pchiligimiz ba’zilarning biron mansabu-maqomga erishib, na yaqinlarini van a do’stu-oshnalarini tanimay bosar tusarlarini bilolmay qolishlarining guvohi bo’lganmiz. Shuning uchun xalqimizda “ko’rmaganning ko’rgani qursin” degan maqol tarqalgandir. Ha, bunday odamlar tanishlari bilan avvalgi raftu-omadlarini davom ettirmaydilargina emas, balki hatto salomingizga ham zo’rg’a alik oladilar.

Ana shunday odamlar haqida Qur’oni karimda ham biron narsa aytilganmikin, deb so’rashingiz mumkin. Bizlar esa ha, xuddi shunaqa odamlar haqida ham Qur’oni majidda oyatlar keltirilgandir.  Bu suhbatimizda mana shu masalalar haqida so’z yuritmoqchimiz.

Qur’oni karimda aytilishicha, biror narsaga erishib o’zini yo’qotib qo’yganlar  g’ururga berilib ketadilar. Bu haqda Qur’onda bunday deb aytiladi:

َكَانَ لَهُ ثَمَرٌ فَقَالَ لِصَاحِبِهِ وَهُوَ يُحَاوِرُهُ أَنَا أَكْثَرُ مِنكَ مَالاً وَأَعَزُّ نَفَراً

18.34 . Yana uning boyligi ham bor edi. Bas, u birodariga murojaat qilib: "Mening boyligim senikidan ko'proq va odamlarim kuchliroq", - dedi. (Kahf surasi, 34).

وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ رَحْمَةً مِّنَّا مِن بَعْدِ ضَرَّاء مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ هَذَا لِي وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَلَئِن رُّجِعْتُ إِلَى رَبِّي إِنَّ لِي عِندَهُ لَلْحُسْنَى فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِمَا عَمِلُوا وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنْ عَذَابٍ غَلِيظٍ (50) وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنسَانِ أَعْرَضَ وَنَأى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاء عَرِيضٍ (51) قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن كَانَ مِنْ عِندِ اللَّهِ ثُمَّ كَفَرْتُم بِهِ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ

41.49 . Inson (o'zi uchun) yaxshilik tilashdan malollanmas. Agar unga yomonlik yetib qolsa, u umidsizlikka, tushkunlikka tushuvchidir.